Dorothy Snot | Κέντρο Προσχολικής Αγωγής

24.04.2012

Καλώς ορίσατε στον κόσμο της Dorothy Snot

Κατηγορία About

Είμαστε ένα κορυφαίο ελληνικό σχολείο για πολύ μικρά παιδιά (1-6 ετών) με την δική μας εκπαιδευτική φιλοσοφία (life-derived learning) που εστιάζει στην ανακάλυψη του κόσμου μέσα από το παιχνίδι, την εμπιστοσύνη, τον σεβασμό & την ελευθερία. Λένε για εμάς ότι είμαστε ένα εξαιρετικό play-based learning preschool.

Λειτουργούμε σε ένα μοναδικό εκπαιδευτήριο στο κέντρο της Αθήνας με αυλές 1200 τ.μ., 49 εκπαιδευτικούς και αναλογία παιδιών ανά παιδαγωγό πολύ μικρότερη του αριθμού 10. Ελάτε να μας γνωρίσετε από κοντά.

Συχνά, γονείς αναρωτιούνται αν είμαστε σχολείο Μοντεσσοριανό ή Reggio Emilia, ή αν είμαστε παράρτημα κάποιου ξένου εκπαιδευτηρίου.

Όλα τα σχολεία που πιστεύουμε σε εναλλακτικές μεθόδους εκπαίδευσης έχουμε λίγο-πολύ την βάση μας στις αρχές της Maria Montessori και του μεταγενέστερου Loris Malaguzzi, δημιουργού της εκπαιδευτικής φιλοσοφίας του Reggio Emilia (χωρίς βέβαια να ξεχνάμε μεγάλους διανοητές όπως τον John Dewey και τον Jean Piaget, ή νεώτερους παιδαγωγούς όπως την Μagda Gerber). Μόνο σεβασμό και ευγνωμοσύνη οφείλουμε σε αυτούς τους ανθρώπους που πρώτοι μίλησαν για τον σεβασμό που πρέπει να δείχνουμε στα δικαιώματα και στις επιθυμίες των παιδιών.

Ωστόσο, σήμερα, είναι κατά την γνώμη μας πολύ δυσκολο να μπορέσει ένα σχολείο να παραμείνει πραγματικά πιστό στις αρχές μιας τέτοιας φιλοσοφίας. Συστήματα που αναπτύχθηκαν πριν εκατό ή εβδομήντα χρόνια, μοιραία αποκλείουν οποιεσδήποτε νεώτερες εκπαιδευτικές εξελίξεις μπορεί να οφείλονται στην τεχνολογία ή στην φυσιολογική εξέλιξη των κοινωνιών και του ανθρώπινου είδους.

Εμείς λοιπόν, αυτό που κάνουμε είναι να ασπαζόμαστε τις αξίες της Montessori και του Malaguzzi που έχουν να κάνουν με την ελευθερία των παιδιών και με το δικάιωμα τους να επιλέγουν το εκπαιδευτικό αντικείμενο που τα ενδιαφέρει -  διατηρώντας όμως και εμείς το δικαίωμα να προσθέτουμε στην φιλοσοφία μας οποιοδήποτε νεωτερικό στοιχείο κρίνουμε ότι συνεισφέρει στο να βελτιωνόμαστε και να προχωράμε. Μην ξεχνάμε ότι ένα σχολείο είναι πάνω απ' όλα ένας ζωντανός οργανισμός που οφείλει καθημερινά να εξελίσσεται και να αλλάζει, δημιουργώντας καινούρια γνώση και νέες αξίες για τις γενιές που έρχονται!

  • Γιατί πρέπει όμως τα πολύ μικρά παιδιά να πάνε στο «σχολείο»; Δεν αρκεί το παιχνίδι και η αγάπη της οικογένειας;

Σήμερα αναγνωρίζεται διεθνώς η αναγκαιότητα και συνεισφορά της προσχολικής εκπαίδευσης στην δημιουργία ισχυρών βάσεων που θα ακολουθούν το παιδί σε όλη την υπόλοιπη πορεία του. Είναι στα πρώτα χρόνια της ζωής (μεταξύ 2-5 ετών) το διάστημα κατά το οποίο μπαίνουν τα θεμέλια για την διαμόρφωση μιας αυτόνομης και ισχυρής προσωπικότητας με κριτική σκέψη, αγάπη για την ζωή, αυτοπεποίθηση.

  • Τι δηλαδή μπορεί να προσφέρει το σχολείο σε ένα τόσο μικρό παιδί;

Ο στόχος της προσχολικής εκπαίδευσης πρέπει να είναι η ολόπλευρη, αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη των διανοητικών και ψυχοσωματικών δυνάμεων των παιδιών με απώτερο σκοπό αυτά να εξελιχθούν σε ολοκληρωμένους χαρακτήρες με εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και στην δική τους κρίση. Έτσι μόνο θα μπορέσουν, μέσα στο απαιτητικό παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον στο οποίο θα αναγκαστούν να επιβιώσουν, να ζήσουν αυτοδύναμα, χαρούμενα και δημιουργικά έξω από δόγματα και κοινωνικούς συμβιβασμούς.

  • Και πως γίνεται αυτό;

Στο επίκεντρο κάθε σύγχρονης εκπαιδευτικής μεθόδου πρέπει να είναι τα βιώματα και τα ενδιαφέροντα του παιδιού. Τα παιδιά (όπως και οι μεγάλοι άλλωστε!) δεν έχουν κανένα λόγο να μάθουν και να ασχοληθούν με πράγματα που δεν τα ενδιαφέρουν. Για τον λόγο αυτό, σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης η γνώση δεν πρέπει να διδάσκεται αφ΄ υψηλού και με τρόπο βαρετό, αλλά να αφομοιώνεται βιωματικά μέσα από  δραστηριότητες που έχουν πραγματικό ενδιαφέρον και που προσομοιάζουν στις συνθήκες και στις ανάγκες της καθημερινής ζωής  (project-based learning).

Μέσα από αυτό το βιωματικό παιχνίδι λοιπόν η γνώση γίνεται ενεργητική, βιώνεται, και η κατάκτηση της συνδέεται με τη ζωή, τα πραγματικά αντικείμενα και τις χειροπιαστές εμπειρίες. Αυτός ο παιδοκεντρικός προσανατολισμός αποτελεί την βάση της εκπαιδευτικής φιλοσοφίας της Dorothy Snot.

Δομικός άξονας και βασικός σκοπός του προγράμματός μας είναι καθημερινά να δημιουργούμε τις προϋποθέσεις ώστε, τα παιδιά παίζοντας να ανακαλύπτουν και να χαίρονται τον κόσμο μέσα στον οποίο ζουν.

Για την επίτευξη του στόχου αυτού μελετάμε, σχεδιάζουμε και υλοποιούμε τις δράσεις μας σύμφωνα με τις εμπειρίες, τις απορίες και τις ανάγκες των παιδιών. Και για να είναι ξεκάθαρο σε όλους: στο σχολείο μας, τα ίδια τα παιδιά αποφασίζουν με τι θέλουν να ασχοληθούν, όχι οι δασκάλες!

Για παράδειγμα: κάθε θεματική ενότητα του εκπαιδευτικού μας προγράμματος (π.χ. «Πως αντιλαμβανόμαστε την φύση γύρω μας;») σχεδιάζεται και δομείται από τις παιδαγωγούς επάνω σε έναν αριθμό προκαθορισμένων ερωτημάτων και πεδίων έρευνας. Όταν όμως ξεκινά η υλοποίηση της, οι καθημερινές απορίες και παρατηρήσεις του κάθε παιδιού δίνουν την κατεύθυνση μέσα από την οποία θα επιτευχθεί ο τελικός σκοπός.

Έτσι, τα παιδιά παίζοντας και ερευνώντας για τα πράγματα που τα ενδιαφέρουν, μαθαίνουν πώς να μαθαίνουν!

  • Μπορείτε να το εξηγήσετε αυτό λίγο πιο αναλυτικά;

Κάθε τρίμηνο, το σύνολο των δραστηριοτήτων κάθε τμήματος περιστρέφεται γύρω από ένα συγκεκριμένο διαθεματικό άξονα. Αυτός περιγράφει τον βασικό  προβληματισμό ο οποίος σε όλη την διάρκεια του τριμήνου τίθεται στα παιδιά από τις παιδαγωγούς, με διάφορους τρόπους.

Για παράδειγμα:  Ας υποθέσουμε ότι ο θεματικός άξονας είναι « Πως συνδέομαι με τον κόσμο και τα πράγματα γύρω μου; ». Τα παιδιά ξεκινούν να ερευνούν και να συμμετέχουν σε δράσεις που θα τα βοηθήσουν να κατανοήσουν την σχέση τους με το εξωτερικό περιβάλλον. Για παράδειγμα:

  1. Θα πάνε με τις παιδαγωγούς βόλτα στην γειτονιά για να γνωρίσουν τα καταστήματα και να δουν τι χρήσιμα για την ζωή τους πράγματα μπορούν να αγοράσουν από αυτά.
  2. Θα φυτέψουν τον δικό τους λαχανόκηπο στο σχολείο και θα περιποιηθούν τα φυτά με αγάπη, ώστε αυτά να μεγαλώσουν και να δώσουν καρπούς για την καθημερινή τους διατροφή (ή για να τα «πουλήσουν» στο δικό τους μανάβικο που θα στήσουν στο σχολείο!)
  3. Θα παρακολουθήσουν μία σχετική θεατρική παράσταση (π.χ. την «Ντενεκεδούπολη).
  4. Θα επισκεφθούν την εθνική πινακοθήκη για να παρατηρήσουν π.χ. στους πίνακες του Ιακωβίδη πως τα παιδιά κάποιων παλιότερων εποχών χρησιμοποιούσαν τα μουσικά όργανα και τα σκεύη καθημερινής χρήσης. Και πολλά-πολλά άλλα….
  • Και με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά μαθαίνουν;

Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά κατ’ αρχήν παίζουν και το χαίρονται. Είναι μεγάλη διασκέδαση για ένα παιδί να πάει στην λαϊκή αγορά της γειτονιάς του και να γεμίσει μια σακούλα με αρακά! Επειδή όμως το παιχνίδι αυτό έχει να κάνει με στοιχεία της καθημερινής ζωής, το παιδί αφομοιώνει βιωματικά πολύ σημαντικές γνώσεις, χωρίς καμία προσπάθεια.

Κατά την διαδικασία π.χ. του φυτέματος, τα παιδιά παίζοντας μαθαίνουν χιλιάδες πράγματα για τα φυτά και για την σημασία του φυσικού περιβάλλοντος και αναπτύσσουν εμπειρικά την οικολογική τους συνείδηση.  Όταν φτιάχνουν ένα γλυκό στην τάξη μαζί την παιδαγωγό τους κατανοούν ένα σωρό μαθηματικές έννοιες (π.χ. «βάζουμε μισό κιλό αλεύρι και πέντε αυγά»). Και όταν παρακολουθούν μια παράσταση που τους άρεσε πολύ, θέλουν να ξέρουν να διαβάζουν για να πουν το βράδυ στους γονείς τους το όνομα του θεάτρου που επισκέφθηκαν!

Γιατί απλούστατα, μέσα από όλες αυτές τις βιωματικές δραστηριότητες τα παιδιά αποκτούν το κίνητρο που τους επιτρέπει να κατακτήσουν την γνώση. Όχι γιατί πρέπει – αλλά γιατί θέλουν, γιατί τους είναι απαραίτητη για να προχωρήσουν!

  • Γιατί όμως τόσοι επιστήμονες (παιδαγωγοί, ψυχολόγοι κλπ) υποστηρίζουν ότι τα παιδιά έως την ηλικία των 6-7 ετών χρειάζονται μόνο ελεύθερο παιχνίδι και τίποτε άλλο;

Μα δεν είναι λάθος αυτό. Ή, για να το πούμε πιο σωστά, το πιο σημαντικό πράγμα για την ανάπτυξη των μικρών παιδιών είναι το παιχνίδι. Για αυτό άλλωστε και όλο μας το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, επάνω στο παιχνίδι είναι βασισμένο.

Η διαφορά όμως είναι ότι, ενώ π.χ. στο σπίτι με τους παππούδες ή με την νταντά το παιδί απλώς παίζει μόνο του χωρίς σύστημα και δομή, στο σχολείο παίζει, διασκεδάζει και παράλληλα κοινωνικοποιείται. Την ίδια στιγμή, οι συμβολισμοί που αναπτύσσονται μέσα από το παιχνίδι το βοηθούν να κατανοήσει πολύ σημαντικές έννοιες σαν και αυτές που αναφέραμε παραπάνω ενώ η επιστημονική καθοδήγηση των παιδαγωγών το οδηγεί να χτίσει πολύπλευρα την προσωπικότητα του.  

Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι κάθε παιδί, ήδη από τη βρεφική ηλικία, έχει το δικαίωμα και οπωσδήποτε τη δυνατότητα να  ερευνά, να ανακαλύπτει και να κατανοεί τον κόσμο γύρω του. Μην ξεχνάμε επίσης ότι τα παιδιά είναι μικροί θεοί, γεννιόνται έχοντας τεράστιες δυνατότητες και διάπλατα ανοιχτούς ορίζοντες. Εμείς, οι ενήλικοι είμαστε που καταστρέφουμε τους ορίζοντες αυτούς καθώς και η κλειστόμυαλη και βαρετή εκπαίδευση που συνήθως τους προσφέρουμε.

Στον κόσμο μας λοιπόν υπάρχουν ένα σωρό καταπληκτικά πράγματα – οι εικαστικές τέχνες, η μουσική, οι επιστημονικές ανακαλύψεις…. Είναι απόλαυση (και χρέος) να τα μοιραζόμαστε όλα αυτά με τα παιδιά μας και να το χαιρόμαστε!

  • Δηλαδή αυτό που προσφέρει το σχολείο σε ένα πολύ μικρό παιδί είναι κυρίως γνώση μέσα από το παιχνίδι;

Όχι μόνο! Η βασική προσφορά του σχολικού περιβάλλοντος είναι η κοινωνικοποίηση του παιδιού, η ένταξη του μέσα σε ένα σύνολο όπου θα πρέπει να βρει την θέση και τον ρόλο του.

Η κάθε τάξη είναι μία μικρή κοινωνία. Μέσα σε αυτήν το παιδί θα βιώσει την χαρά, τον ενθουσιασμό, την λύπη, τον θυμό. Θα μάθει να διαχειρίζεται τα συναισθήματα και τις ανάγκες του. Θα μάθει να διεκδικεί. Να περιμένει. Να επιμένει! Θα μάθει ότι οι ανάγκες και οι επιθυμίες του δεν μπορεί να καταστρατηγούν τις ανάγκες και τις επιθυμίες των άλλων. Θα μάθει να παίρνει την ζωή του στα χέρια του! Θα αποκτήσει έτσι, βιωματικά και σε μεγάλο βαθμό, τα όρια για τα οποία όλοι οι γονείς και οι ψυχολόγοι αγωνίζονται. Όρια όμως μόνο στην κοινωνική συμπεριφορά – όχι στην σκέψη, στην έκφραση και στους ορίζοντες του!

Όπως έχει ειπωθεί και από άλλους πριν από εμάς, το σχολείο για ένα πολύ μικρό παιδί είναι η αντικατάσταση της παλαιάς «αλάνας», του ελεύθερου χώρου παιχνιδιού στην γειτονιά. Εκεί τα παιδιά έπαιζαν, τσακώνονταν, χτυπούσαν. Μάθαιναν όμως, βιωματικά, τους κανόνες της ζωής.

Αν το σκεφτείτε, το ίδιο συμβαίνει και στο σχολείο – μέσα όμως σε ένα προστατευμένο περιβάλλον και με την βέλτιστη αξιοποίηση των ερεθισμάτων και των συμβολισμών που αναπτύσσονται μέσα από το παιχνίδι, μέσα από την έρευνα, την τέχνη, την επιστήμη. Με προσοχή και επίβλεψη από εξειδικευμένες παιδαγωγούς, με ιατρική και διατροφική φροντίδα, με εφαρμογή των κανόνων υγιεινής. Και πάνω από όλα, με αγάπη και σεβασμό στην ατομικότητα και στην σημαντικότητα του κάθε παιδιού.

Αυτή λοιπόν είναι συνοπτικά η εκπαιδευτική φιλοσοφία μας στης Dorothy Snot. Χωρίς να μιμείται ή να αντιγράφει κανένα σύστημα, περιλαμβάνει όλα όσα εμείς θεωρούμε σημαντικά για την ανάπτυξη ολοκληρωμένων και ελεύθερων ανθρώπων. Και γύρω από αυτή την φιλοσοφία είναι φυσικά χτισμένο το σχολείο μας:

  1. Ένα, συνειδητά, μικρού μεγέθους σχολείο για πολύ μικρά παιδιά. Εδώ το κάθε παιδί είναι μια έντονη προσωπικότητα και όχι απλώς ένα όνομα σε μία ατελείωτη λίστα.
  2. Ένα σχολείο ακατάλληλο για γονείς που θέλουν για τα παιδιά τους εντυπωσιασμούς και τεράστιες, απρόσωπες εγκαταστάσεις.
  3. Ένα σχολείο κατάλληλο για οικογένειες με πνεύμα ανοιχτό, χωρίς παρωπίδες και δογματισμούς.
  4. Για γονείς που θέλουν τα παιδιά τους να μεγαλώσουν με χαρά και δημιουργικότητα και όχι με αυστηρή πειθαρχία και ψυχαναγκαστικούς ανταγωνισμούς.
  5. Για ανθρώπους που θεωρούν ότι η μοναδικότητα του ατόμου είναι πιο σημαντική από την μαζικότητα του συνόλου.
  6. Και για όσους επίσης δεν ενδιαφέρονται να «παρκάρουν» κάπου τα παιδιά τους αλλά θέλουν να παρακολουθούν από κοντά, να συμμετέχουν ενεργά και να απολαμβάνουν την πρώτη εκπαιδευτική εμπειρία των παιδιών τους!
Τελευταία τροποποίηση στις Τρίτη, 18 Ιανουαρίου 2022 08:44 Εκτύπωση E-mail